EDEBİYATTAN SİNEMAYA UYARLAMALAR–1
Benim biraz değişik bir konuda hobim var. Okuyup beğendiğim roman, çizgi roman hatta öykülerin _ eğer varsa_ film uyarlamalarını arayıp buluyorum ve tabii sonra seyrediyorum. Nadiren de tersini yapıyorum. Yani filmini seyrettiklerimin kaynak eserini bulup okuyorum. Elbette her film uyarlaması beklentilerimi karşılamıyor. Okuduğum eserdeki derinlik, hayal gücü vb., filme yeteri kadar yansıtılamamış oluyor. Bir parça hayal kırıklığı tabii...Ya da tam tersi, yönetmenin ilgili roman, öykü veya çizgi romandan parlak bir bakış açısı veya derinlik yakalaması ve bunu bizlere sunması ile keyfim yerine geliyor. Okuduğumdan edindiğim zevk, bu kez görsel bir zevk haline gelip ikiye katlanıyor. O zaman film de, ona kaynaklık eden edebi eser de gözümde daha çok değerleniyor.
Bundan sonra her ay _ bir aksilik olmazsa _ bu sayfalarda (Gölge E-Dergi’de) benim geçmiş zamanlarda yaptığım bu zevkli yolculukların eserlerini sizlerle paylaşmak istiyorum. Buyurun, yolculuğa başlıyoruz:
Bir Çizgi Roman Klasiği: V FOR VENDETTA
Çizgi roman tarihinde saygın bir yeri olan “V For Vendetta”’yı Alan Moore yazmış ve David Lloyd resimlemiştir. Normalde 10 sayılık bir çizgi roman serisi olan bu eser 1981’ de kurgulanmaya başlanmış, 1980’li yıllarda fasikül olarak çıkmaya devam etmiş, en son DC Comics tarafından 1988 yılında toplu olarak yayınlanmıştır. Ülkemizde ise Arka Bahçe Yayıncılık tarafından 2006 yılında yayınlanmıştır. Eser, saygın bazı yayınlarda ve listelerde “En İyi 100 Çizgi Roman” arasında gösterilir.
Konu İngiltere’nin geleceğinde geçer, bu da 1990’lı yılların sonlarıdır. Ülke faşist bir yönetim altında ve sözde “demokrasi” ile yönetilmektedir. Halk, uygulanan politikalardan dolayı genelde korku içerisindedir ve sesi pek çıkmamaktadır. Bu duruma karşı gelen ve “V” ismi ile bildiğimiz şahıs, maskesi, şapkası ve pelerini ile ortaya çıkar ve geçmişte kendisine yapılanların intikamını da katarak savaşı tek başına başlatır. Kimlik olarak gerçekten İngiliz tarihinde yaşamış olan Guy Fawkes karakterini _ tabii giysi ve maskesini de_ kendisine örnek alan V, daha sonra Evey karakteriyle karşılaşacak ve heyecan dozu gittikçe artacaktır. Guy Fawkes, İngiliz Parlemento binasını 1605’in 5 Kasım günü havaya uçurmak istemiş fakat yakalanarak 1606’da idam edilmiştir. Halen İngilizler 5 Kasım’da “Guy Fawkes Günü Eğlencesi” düzenlerler ve G.Fawkes kuklasını yakarlar ve eğlenirler. Alan Moore, çizgi romanda ise, bu karakteri İngiliz halkının tersine V karakteri aracılığıyla yüceltir ve onun niçin bu şekilde davrandığına odaklanır...
Olay örgüsünün temelinde bir “intikam” olduğunu çizgi romanı okudukça görürüz. Zaten eserin adı da buradan gelmektedir. Vendetta, İngilizce’de “kan davası” demektir. Eserin aldığı en önemli eleştiri, şiddeti ve anarşiyi övmesi, yüceltmesidir. Alan Moore eseri yazdığı dönemde Thatcher hükümetinin yanlış ve faşist politikalarını da abartarak çizgi romanda kullanmıştır. Çizgi romandaki gerek metin gerekse çizimler kasvetli ve ümitsiz ortamı çok iyi yansıtır ve çok başarılıdır.
Bir Özgürlük Çağrısı: V FOR VENDETTA Filmi
Çizgi romanı okuyup hayran olan Wachowski Kardeşler, yönettikleri Matrix serisi filmine daha başlamadan eserin yayın haklarını alıp senaryoyu yazmaya başlamışlardır. Ancak Matrix serisi filmleri tamamlanınca filmin yönetmenliğini değil ama yapımcılığına ortak olmuşlardır. Filmi James McTeigue yönetmiştir. Filmin başrollerinde duru ve sade güzelliği ile Natalie Portman (Evey) ve maske ardındaki etkileyici sesi ile Hugo Weaving (V) bulunmaktadır. Film, 2005 yılında tamamlanmış fakat 2006 yılında gösterime girmiştir.
Çizgi romandan farklı olarak zaman, 2028 sonrasıdır. Ayrıca dayandığı politik konusu üzerinde de senaryoyu yazan Warchowski Kardeşler tarafından bazı değişiklikler yapılmıştır. Çizgi romana benzer ve daha vurucu biçimde herkes kontrol altındadır ve yönetimin aleyhine olan haberler sansürlenmektedir. Film, gerilim- bilimkurgu türüne girer. Aksiyon ve döğüş sahneleri etkileyicidir. Fakat, en önemlisi vermek istediği mesajdır. Özgürlüğü yüceltir, eserde baskıcı ve zorba iktidarı eleştirip haklara ve demokrasiye sahip çıkmak gerektiği anlatılır. Özellikle film, V’nin söylediği bazı repliklerle ünlenmiştir. Bunların en ünlüleri şöyledir:
- Hatırla, hatırla Kasım’ın 5’ini.
- Bu maskenin altında etten fazlası var. Bu maskenin altında bir fikir var, ve fikirler kurşun geçirmez.
- Kuvvet birlikten, birlik inançtan doğar.
- Halklar hükümetlerinden korkmamalıdır, hükümetler halklardan korkmalıdır.
- Sana ait olan her şeyi senden aldılar.
- Etkinin aynı oranda ters tepki yaratacağı, evrenin temel kuralıdır.
Evey karakterindeki Natalie Portman, en etkileyici performanslarından birini oynamaktadır. Masumiyet idolü bir konumda ve görünümde iken V ile işbirliğine gitmesi ve dönüşümü etkileyicidir. Hugo Weaving ise maskesini hiç çıkarmadan, sesi aracılığı ile kendini göstermektedir. Film bir çok kategoride ödüllere aday olmuş ve bazı ödüller almıştır. İngiltere hariç, gösterildiği bir çok ülkede yüksek hasılatlar elde etmiştir. İmdb (İnternet Movie Data Bank) sitesinin listesinde izleyicilerden yüksek puanlar (Ortalama:8.2) ve eleştiriler almış ve “Tüm Zamanların 250 Filmi Listesi” ne girmiştir.
Son Söz ve Eserin Çağrıştırdıkları:
Gerek çizgi romanın, gerekse filmin üst kalitede olduğunu belirtmek gerekir. Önce çizgi romanını okuyup sonra filmini seyretmek bence en güzelidir. Her ne kadar çizgi romanın bazı fanatik okuyucuları, filmi bazı yönlerden eleştirse de ve hatta bazı “çok bilen” eleştirmenler filmi pek beğenmese de seyredilmesi tavsiye edilecek filmler arasındadır.
Alan Moore
Üstelik, günümüzde dünyadaki bazı gelişmeler de, filmi önemli ve güncel kılmaktadır. Malum olduğu üzere çok yakın zamanda Fransa’dan Tunus’a, İtalya’dan İngiltere’ye hatta ülkemize kadar bir çok yerde, katılımcılarının çoğunluğu üniversiteli gençler olan protestolar veya isyanlar sayıları artarak dünyada olagelmektedir. Alan Moore’un hayalindeki ve belki de öngörüsündeki haklarını arayan veya demokrasi isteyen insanlar belki maskeli değil ama maskesiz olarak meydanları daha fazla doldurmaya başlamıştır. Hatta Avrupa’da bazı ülkelerde V maskesi ve kostümü protesto simgesi olarak bazen kullanılmaktadır. Ülkemizde de geçtiğimiz günlerde Bodrum’da birçok yerde duvarlar V simgesi ile kimliği belirsiz kişi veya kişilerce boyanmıştır.
Bir eserin gücü, beğenelim veya beğenmeyelim topluma yansıması ve etki gücü ile de önem kazanabilir. Bu bakımdan, eserin gerçek yaratıcısı Alan Moore şimdilerde eseri ve günümüzde yaşananlar ile ilgili ne düşünüyor bilemiyoruz. Bu arada, yaşananlara bakarak, dünyada belki de Pandora’nın Kutusu’nun açıldığını ve daha çok demokrasi, eşitlik ve hak aramak isteyenlerin sayısının daha da artacağını söylemek acaba kehanet mi olur? (Şubat 2011)
NOT: Yukarıdaki inceleme yazım, ilk olarak Gölge e-Dergi'nin Şubat 2011 sayısında yayınlanmıştır. Söz konusu sayıya http://golgedergi.blogspot.com/2011/02/golge-e-dergisubat-2011-say41.html adresinden veya http://www.mediafire.com/?mj3fjirw9fi7cq3 adresinden ulaşabilirsiniz.
KONUYLA İLGİLİ LİNKLER:
Filmin diğer fragmanı (HD):
V For Vendetta çizgi romanı ile ilgili bir başka inceleme burada.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder