ÇİZGİ ROMANDAN SİNEMAYA UYARLAMALAR-2: AZAP YOLU (Road To Perdition)

     Bu ay, film uyarlaması yapılmış olan “Road To Perdition” isimli çizgi romandan ve filminden bahsedeceğiz. Ülkemizde “Cehennem Yolu” ismiyle çizgi romanı yayınlanmış olan; dünyada da artık bir çizgi roman klasiği olarak kabul gören, dokuzuncu sanatın bu eşsiz eserinden uyarlanan “Azap Yolu” isimli filmi de gerçekten başarılı bir film uyarlaması olmuştu. Road To Perdition çizgi romanını ve filmini keşfetmeye başlayalım. 

 

ROAD TO PERDİTİON ÇİZGİ ROMANI:

    

      Ülkemizde de Cehennem Yolu ismiyle yayınlanmış olan Road To Perdition çizgi romanı (ya da grafik romanı) Max Allan Collins tarafından yazılmış ve Richard Piers Rayner tarafından çizilmiş ve ilk olarak 1998 yılında DC Comics markası altındaki Paradox Press etiketi ile yayınlanmış bir eserdir.  

 Road To Perdition Çizgi Romanının Yazarı Max Allan Collins ve Çizeri Richard Piers Rayner

  Halen 64 yaşında olan yazar Max Allan Collins, oldukça üretken bir roman ve çizgi roman yazarıdır. Bazı Batman, Dick Tracy albümlerini ve TV dizi senaryolarını yazmış, Ms. Tree isimli bir çizgi roman kahramanı yaratmış, birçok filmin vizyona girdikten sonra romanlaştırılmasında isim sahibi olmuştur. Yazarın, “Private Eye Writers Of America’s Shamus” gibi aldığı önemli ödüller bulunmaktadır. 

       Yazar, Road to Perdition’ı yazıp bunun önce çizgi romana sonra filme aktarılmasından sonra bu eserin romanını yazmış, daha sonra da “On The Road To Perdition Book” ana başlığı altında, değişik çizerlerle çalışarak, aynı kahramanlara daha ayrıntılı odaklanan üç farklı çizgi romanın (Oasis, Sanctuary ve Detour) yazarlığını da yapmıştır. 2004 ve 2005 yıllarında Road To Purgatory (Araf Yolu), Road To Paradise (Cennet Yolu) romanlarını yazarak Cehennem-Araf-Cennet üçlemesini baba Sullivan’dan oğul Sullivan’ın serüvenlerine kadar sürdürmüştür. Bu romanlar çizgi romana (Cehennem olanı “Road To Perdition” hariç) uyarlanmamıştır. Yazarın yaptığı tüm bu eserleri, ilk yayınlanan Road To Perdition çizgi roman senaryosu kadar çok başarılı olmamış, ses getirmemiştir.

       Yazar Collins, eserini yaratırken önemli araştırmalar yapmıştır. Fakat, ilginç bir durum olarak çizer Rayner ile eserin tamamlanması sürecinde hiç karşılaşmamışlardır. İncelediğimiz bu eserin başarısını sadece yazara dayandırmak doğru olmaz. Yazar, bu eseri yazarken Japon mangası “Lone Wolf and Cub” isimli eserden esinlendiğini açıkça söylemiştir. Çok iyi yazılmış bu eserin çizgi romana dönüştürülmesi ise tam anlamıyla bir şaheserdir ve bunu yaratan da
İngiliz çizer Richard Piers Rayner’dır. Çizgi romana yakıştırılan “Dokuzuncu Sanat” ifadesi, herhalde bu esere bu kadar güzel yakışabilir. Yaklaşık 300 sayfalık çizgi romanın çizer tarafından tamamlanması, tam 4 yıl sürmüştür. Ancak güçlü bir tutku, böylesi bir sonucu yaratabilir. Çizer Rayner, her ne kadar bu eser ile tanındıysa da DC Comics ve Marvel Comics’te Hellblazer, Swamp Thing, Doctor Who, Doctor Fate gibi albüm çizimlerinde de görev almıştır. Ayrıca İngiliz futbol takımı “Middlesbrough FC-Unseen History” albümünün ve tarihi gerçeklere dayalı albümler olan bir dizi “The Big Book of” serisinin de çizeridir.

       

Çizgi  Romanın Konusu:

   

    Çizgi romanın ismi, çift anlamlıdır. Bir anlamıyla “Perdition’a Giden Yol”dur. Çizgi romanda Perdition, Amerika’da Chicago yakınlarında olan ve baba ile oğulun varmak istedikleri bir kasabadır. Diğer anlamı ise “Cehenneme/Azaba Götüren Yol” anlamındadır. Çünkü gitmek istedikleri yolda çok büyük zorluklarla karşılaşacaklardır.                  

    Michael Sullivan, kirli işler çeviren John Looney’in sağ kolu ve Ölüm Meleği isimli tetikçisidir. Looney, kendisine her konuda güvenmekte, Sullivan da bu güvene karşılık her işi başarıyla
halletmektedir. Sullivan’ın, eşi ve iki oğluyla yaşadığı hayat, kendisini takip eden büyük oğlunun görmemesi gereken bir tanıklık ile tamamen değişecektir. Bundan sonrası, baba ve oğulun birlikte verecekleri ölüm kalım mücadelesi olacak; zeka, yetenek ve şansın önemli olacağı bir mücadele başlayacaktır.

    Çizgi romanda yer alan Al Capone, Nitti, Ness gibi karakterler gerçekten yaşamış karakterlerdir. Ayrıca çizgi romandaki Quinlan nehir gemisinin yanışı, Looney’in evine yapılan baskın, Rock Island’deki Sherman Oteli’ndeki vurulma olayları da gerçektir. Çizgi romanda şiddet, adeta şiirselleştirilmiştir. Tiplemeler, ifadeler, aksiyon, gerçeklik duygusu, akıcılık gibi birçok faktör, sinema diline çok yakın şekilde çizgi romanda canlandırılmıştır. Yalnız, oğul Sullivan Jr.’un zaman zaman değişen tiplemesinin aksayan tek konu olarak gözüktüğünü söyleyebilirim.

 

ROAD TO PERDİTİON FİLMİ:

    

    Çizgi romanın başarısından sonra dikkat çeken eser, yapımcıları harekete geçirmiş, daha sonra Dreamworks film şirketinin ortağı Steven Spielberg’in de onayı alınarak çekime başlanmıştır. Filmi, American Beauty (Amerikan Güzeli) filmini de yöneten Sam Mendes yönetmiştir. Film için oyuncu seçiminden giysilere, senaryodan çekim ortamlarına kadar çok kapsamlı ve boyutlu hazırlık aşamaları yapılarak 1930’lar Chicago’su yaratılmıştır. Örneğin oğul Sullivan Jr. Rolü için 2000 kişi arasından Tyler Hoechlin seçilmiştir. 80 milyon bütçe ile yapılan film, sadece 2002 yılında dünyada bütçesinin iki katı kazanarak iyi bir gelir elde etmiştir. Filmin müziklerini Thomas Newman yapmış, müzikler Oscar adaylığına gösterilmiş fakat kazanamamıştır.

      Filmin oyuncu kadrosunda Ölüm Meleği Michael Sullivan rolünde Tom Hanks, Michael Sullivan Jr. rolünde oğlunu canlandıran Tyler Hoechlin, anne Annie Sullivan rolünde Jennifer Jason Leigh, John Rooney rolünde Paul Newman ve onun oğlu Connor Rooney rolünde Daniel Craig yer alıyor. Ayrıca Harlen Maguire isimli ölü fotoğrafçısı rolünde Jude Law bulunuyor, fakat bu karakter çizgi romanda bulunmamaktadır.  

   

    Film, En İyi Sinematografi dalında 2003 yılında Oscar ödülü almış, Oscar adaylığına gösterildiği 5 dalda ise ödülü kaçırmıştır. Diğer festivaller ve ödül kategorilerinde de 54 ödül adaylığı olmuştur. Bunlardan Oscar ödülü hariç 21 farklı ödülü daha kazanan filmin IMDB Notu: 7.8 dir.

     Çizgi romanın filme uyarlanması birebir olmasa da gerek bazı diyaloglar gerekse çizgi romandaki bazı kareler aynen filmde kullanılmıştır. Bu bakımdan çizgi romana önemli oranda sadık kalmış ; hatta yer yer saygı duruşunda bulunmuş bir film uyarlaması olduğunu söylemek yanlış olmaz. Fakat, çizgi romanda olmayan ilave bazı unsurlar da 117 dakikalık filmin senaryosuna eklenmiştir. Çizgi romandaki şiddet unsuru oldukça sert olmasına rağmen; filmde bu unsur azaltılmış ve senaryonun dramatik yönü çizgi romana göre filmde bir parça daha artırılmıştır. 

                                                                Filmin Fragmanı

     Gerek çizgi romanda gerekse filmdeki ana konu esasen, babalar ve oğullarıdır. Michael Sullivan ve oğlu Michael Sullivan Jr.’ın bir parça kopuk başlayıp sonra aralarında dayanışmaya giden birliktelikleri, karşı cephelerinde bulunan diğer baba-oğul John ve Connor Rooney (çizgi romanda Looney ailesi) arasında da aynı benzer akıbete ilerleyecektir. Her iki baba da, kendi oğullarını karşı cepheden korumak için ellerinden geleni yapacaklardır.  

SON SÖZ VE BAZI SEÇENEKLER:

   

      Sonuç olarak eğer bir çizgi roman sever iseniz; Road To Perdition (Cehennem Yolu) çizgi romanını muhakkak edinip okumanızı tavsiye ederim. Filmini (Azap Yolu), çizgi romanı okuduktan sonra seyretmeniz keyfinizi ikiye katlayacaktır. Bu filmin hem çizgi romana sadık kalan hem de kendi ayakları üstünde duran çok az sayıdaki başarılı  uyarlama filmlerinden birisi olduğunu özellikle belirtmeliyiz.  

     Eğer çizgi romanı okumak isterseniz, ülkemizde Aksoy Yayıncılık’tan 1998 yılında çıkmış olan Cehennem Yolu çizgi romanını eski tarihli olduğu için büyük kitapçılarda bulmanız biraz zor. Ancak, çizgi roman satan özellikle büyük şehirlerde veya  internet de dahil olmak üzere ikinci el satış yapan yerlerde arayıp bulabilirsiniz. Azap Yolu DVD filmini ise ister kiralama yolu ile isterseniz satın alarak izleyebilirsiniz. 

 

     İncelediğimiz “mafya-gangster” konusu ilginizi çekiyor ise, Road To Perdition çizgi romanı ile filminin konu edinildiği mafya ve gangster dünyasına ait aşağıda sıraladığımız en başarılı filmleri de _henüz izlemediyseniz_ izlemenizi, ilginizi çekerse sıraladığımız kitap ve çizgi roman seçeneklerine de göz atmanızı tavsiye ederek yazıyı sonlandıralım:

Filmler: Gangster ve mafya dünyasına ait çok sayıda film bulunmakta. Bu türdeki filmlerden en çok ses getirenleri hatırlatmaya çalışalım:

  Untouchables (Dokunulmazlar) filmi, çizgi romanda da bulunan Al Capone dönemine odaklanan ve Al Capone ve çetesine yönelik savaşım veren Federal Polisleri anlatan güzel bir filmdir. Mafya filmi denilince elbette Baba (Godfather) serisi filmlerden bahsetmemek olmaz. Serinin üçüncüsü, çok iyi eleştiriler almasa da ilk iki Godfather filmi seyredilmelidir. Yönetmen Sergio Leone’un şaheseri kabul edilen ve senaryosunun yazımı on yıl süren Once Upon A Time İn America (Bir Zamanlar Amerika)(1984) filmi de muhakkak seyredilmeli. Filmin müzikleri de tek kelimeyle olağanüstüdür. Televizyonlarda yayınlanan 139 dakikalık, hatta daha da kısaltılan versiyonunu değil; mümkünse kısaltılmamış 229 dakikalık versiyonu bulunup seyredilmelidir. Hatta şu sıralarda filmin 40 dakikalık bir bölümünün eklenmesiyle 269 dakikalık son “uncut-kesilmemiş yönetmen kurgusu”nun hazırlanma ve gösterilme çalışmaları devam etmektedir. Bunun ortaya çıkmasını da bekleyebilirsiniz. Goodfellas (Sıkı Dostlar-1990) filmi de Road To Perdition gibi mafya içi hesaplaşmayı konu edinen kaliteli bir filmdir. Bu filmlerin yanına Reservoir Dogs (Rezervuar Köpekleri-1992), Scarface (Yaralı Yüz-1983) filmleri de rahatlıkla eklenebilir.   

Çizgi Roman ve Kitap seçenekleri olarak;

     Konumuzla pek ilgisi olmasa da büyük emek verilerek çizilmiş olan bir western albümünden ve çizerinden de yeri gelmişken bahsedelim. İncelememizle olan benzerliği ise, çizer Rayner gibi bu albümün de çok uzun zaman harcanarak oluşturulması. İlginizi çekerse belki okursunuz. Albümümüz bir western çizgi romanı olan, Tex-Özel Albüm Serisi’nden Dehşet Vadisi . Çizeri de Magnus. Bu eseri özel kılan da çizerinin olağanüstü mükemmelci olması ve her bir ayrıntı için uzun zamanlar harcaması. Bu albümün tamamlanması tam 7 yıl sürmüştür. Ne yazık ki çizer Magnus bu eserinin yayınlandığını göremeden basım öncesi vefat etmiştir.

    Bir ceza avukatının derlediği ve yaşanmış olaylardan oluşan NTV Yayınlarından çıkmış olan “Suç” isimli kitabı okuyabilirsiniz. İçinde mafya öyküleri de olan dünyada da çok satmış kitabın ikinci cildi de çıktı.

    Tüm dünyadaki mafyanın tarihi gelişimini merak ediyorsanız, Pegasus Yayınlarından çıkan “Mafyanın 100 Yıllık Tarihi” isimli kitabı okuyabilirsiniz. Eğer Türkiye’deki mafyalaşmayı merak ediyorsanız, bazı gazeteci, akademisyen ve yazarların gözüyle yazılan Profil Yayıncılık’tan çıkan “Türk Mafyası” isimli incelemeyi de okuyabilirsiniz.

    Yazar Max Allan Collins’in çizgi romanı yazarken esinlendiği “Lone Wolf and Cub” isimli uzun manga serisini de ister yurtdışından sipariş verip getirterek, isterseniz internette bulup (İngilizce) okuyabilirsiniz. Manganın film uyarlaması da mevcuttur. 

 

NOT: Yukarıdaki incelemem, ilk olarak Altın Madalyon e-Dergi'nin Temmuz-2012 (3ncü) sayısında yayınlanmıştır. İlgili dergiye, http://altinmadalyone-dergi.blogspot.com/ sitesinden ulaşabilirsiniz. Rapidshare ve Hotfile serverları üzerinden yani farklı iki kaynaktan olan indirme (download) kaynakları (Rapidshare-222 MB) burada ve (Hotfile-35MB) burada.