GOYA – ZAMANIN TANIĞI SERGİSİ

       Mayıs ayında Beyoğlu’nda Pera Müzesi’nde gezmiş olduğum “Goya- Zamanın Tanığı” isimli sergi hakkında, ancak şimdi yazabiliyorum. Bu sergi 20 Nisan’da açılmış ve 29 Temmuz 2012’de kapanacak. İspanyol resim dehasının toplam 230 eserini görmek için fazla bir süre kalmadı. Önce sergi hakkında izlenimlerimi yazıp sonra da hakkında biraz araştırma yaptığım Goya hakkında edindiğim bilgileri paylaşacağım.

     Pera Müzesi, önemli bir çalışmaya imza atarak ressam Francisco de Goya’nın, İtalya ve İspanya’daki bazı müzelerden ve koleksiyonlardan derlenen gravürler ile daha az sayıdaki bazı yağlı boya eserlerini izlememize fırsat sağlıyor. Ressamın gravür serileri, çoğunlukla döneminin karanlık yanlarını hicvediyor ve bazen de acımasızca eleştiriyor. Bu gravür serilerinin isimleri, Kapriçyolar, Savaşın Felaketleri, Boğa Güreşi, Atasözleri ya da Zırvalar isimli başlıklardan oluşuyor. Goya, 18 nci yüzyıl sonu İspanyol toplumunun, özellikle soyluların ve din adamlarının yergisi niteliğindeki “Kapriçyolar” serisi ile döneminin toplumsal aşırılıklarını ustalıkla eleştirebilen bir aydın olduğunu gösteriyor. Kapriçyolar’da İtalyanların karikatürlerinden yararlanmış. Kahramanların yüz hatları çoğunlukla abartılı. Hatta bazı yüzlerde insanların acımasızlığı, acizliği gibi özelliklerini vurgulamak için yüzler, bazı hayvanların başları ile temsil edilmiş. Bunun dışında “Savaşın Felaketleri” gravür dizisi de savaşın acımasızlığını gösteren gerçekçi bir seri.

     Sergide gravür serilerinden başka az sayıda da olsa ressamın yağlı boya tabloları da bulunuyor. Örneğin saray ressamı olduğu dönemden kalma; Kraliyet ailesine mensup kişilerin tabloları ile “Çocuk Oyunları Dizisi” tabloları bunların arasında bulunuyor. Goya’nın en ünlü eseri olan Mayıs’ın Üçü (Third Of May) tablosu sergide yer almıyor. Pera Müzesi’nde üç kat, ressamın gravür ve yağlı boya tablolarına ayrılmış durumda. Süreli olan bu sergiden başka diğer katlarda süreli olmayan koleksiyon sergileri var. Bunlar “Kesişen Dünyalar”, “Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri” ile “Kütahya Çini ve Seramikleri” sergileri…  

      Pera Müzesi’ne sergi giriş ücreti 10 TL, indirimli 5 TL. Fakat, bir miktar daha fazla ödeme yaparak bir yıl boyunca sergilere başka ücret ödemeden girebiliyorsunuz. Ayrıca Goya Sergisi’ne ait oldukça kapsamlı, 390 sayfalık albüm kitabı isterseniz 70 TL. karşılığında kitaplığınıza katabilirsiniz. Serginin çıkışında biraz olsun soluklanmak için alt kattaki Pera
Cafe'de hafif bir şeyler yiyip içebilirsiniz. Pera Cafe'nin menüsü burada

Blog Notu: Ayrıca müzenin sitesinde sanal bir gezi (3D) yaparak tüm eserleri görmeniz de mümkün. İster siteden belirtilen 3D Gezin seçeneğinden ulaşabilirsiniz. Ya da  http://duniaa.com/peramuzesi sitesine ulaştıktan sonra sağ taraftaki "Goya-Zamanın Tanığı" resmine tıklayarak sanal  ziyaret yapabilirsiniz. Goya Sergisi 3, 4 ve 5 nci katlarda.  

GOYA’NIN HAYATI VE SANATI:

                                                 Francisco de Goya'nın kendi portresi
 

      Goya, tam ismiyle Francisco Jose de Goya y Lucientes, 1746-1828 yılları arasında yaşamış olup resim sanatında yeniliklere yelken açan ve kendisinden sonraki sanatçılara üslubu ile örnek olmuş bir sanatçıdır. 30 Mart 1746’da İspanya’da Zaragoza’nın Fuendetodos kasabasında doğmuştur. 12 yaşında babasının teşviki ile bir resim okuluna yazılmıştır. Gençlik yıllarında birçok yarışmaya burs veya para ödülü kazanmak için katılmış fakat bunları kazanamamıştır. Yine de başta resim çalışmalarına devam ederek bazı fresk yapımlarında çalışarak deneyim kazanmıştır. 1773 yılında Maria Josefa Bayeu ile evlenmiştir. Bir dönem Kraliyet Halı Fabrikası’nda halı desenleri üzerine çalışmalar yaptı ve Kraliyet tarafından maaşa bağlandı. Daha sonra soylu kişilerin resimlerini yapmaya başladı.

     Kraliyet baş ressamı olduktan sonra İspanya Kralı Carlos III‘un ve ailesinin resimlerini yaptı. Daha sonra ağır bir hastalık geçirerek sağır kaldı. Bu durum, karakterinde ve özellikle resim yapma biçiminde önemli bir değişiklik yarattı. 16 Nisan 1828’de 82 yaşında öldüğünde, gelenekleri bozarak yeni, cesur yollarda ilerlemeyi sürdüren bir çok resim tekniğine hakim olan seçkin bir sanatçı olarak biliniyordu.  

MERAKLISI İÇİN İLGİLİ DİĞER LİNKLER:

Ressam Goya’nın yaşadığı dönemi güzel yansıtan, fakat gerçek hayatını yansıtan değil de, kurgusal bir film olan “Goya’nın Hayaletleri” filmi ile ilgili yazımı okumak için buraya bakınız.

Francisco de Goya’nın yaşamını Türkçe dublaj olarak anlatan, BBC yapımı “Tuvaldeki Başyapıt - 3 Mayıs 1808- Goya” isimli 47 dakikalık belgeseli aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.

 

 Goya Beyazperdede başlığı altındaki filmleri bu ay (Temmuz 2012) Pera Müzesi’nde izleme şansınız da var. Pera Müzesinin ana sayfası burada

 "GoogleArt Project" kapsamında Goya’nın bazı önemli eserleri burada. 

Ressamın “Savaşın Felaketleri” isimli gravür dizisi, pdf formatında burada.